Zo neem je kinderen mee op de fiets

Hoe breng je jonge kinderen die zelf nog niet kunnen fietsen veilig en comfortabel op de fiets naar school, familie of een activiteit? Heel wat jonge ouders zitten met die vraag, en omdat ik zelf nog geen kinderen heb, laat ik het antwoord op die vraag aan fietspapa Emanuel Ramoudt uit Gent.

Wie zijn kinderen in de stad naar school brengt, herkent dit vast: Je nadert de schoolpoort, en hoe dichter je komt, hoe meer drukte. Auto’s droppen vanuit alle richtingen hun dierbare lading aan de school. Hier en daar gaan de vier pinkers aan om een haastig gekozen parkeerplaatsje te vergoelijken. Liefst nog opent het achterportier met open zicht op de speelplaats, zodat de oogappels op de achterbank geen voetstap aan de boze drukke buitenwereld blootgesteld hoeven te worden.

Geef toe, de logica hier is ver zoek. We creëren als ouders zelf een situatie waar we als ouders vervolgens terecht bang voor zijn. Het Gentse stadsbestuur lijkt dit te hebben ingezien. Begin dit jaar liep een proefproject ‘Schoolstraten‘, waarbij voor en na schooltijd een autoverbod werd ingevoerd in schoolstraten. De drukte aan de schoolpoort verminderde merkbaar en wandel- en fietsverkeer werd gestimuleerd. Dergelijke projecten zijn uiteraard aan te moedigen.

Je kind achterop of voorop de fiets naar school brengen, is niet alleen meer ontspannend voor jezelf. Fietsen doet ook je kind goed. Hij of zij zit in de buitenlucht, en krijgt onderweg heel wat dingen te zien, horen en ruiken. Zelfs een kort ritje kan voor een kind al een hele belevenis zijn. Maar hoe neem je kinderen mee op de fiets? Een overzichtje.

Kinderzitjes

Fietsstoeltjes kent iedereen, ze bestaan voor alle leeftijden, in alle maten, vormen en kleuren, en zijn ontworpen om vooraan of achteraan te monteren. Er bestaan zelfs fietsen waarbij je twee stoeltjes achter elkaar op de bagagedrager kunt plaatsen. Let bij de aankoop van een fietsstoel uiteraard op veiligheid, wijze van monteren en comfort van het kind. En voorzie je fiets van een dubbele fietsstandaard. Je wil je fiets echt niet omver zien vallen met je kind nog in de fietsstoel.

In fietsland Nederland is de Yepp, een stoeltje gemaakt uit dezelfde kunststof als die afschuwelijke, maar – van horen zeggen – comfortabele Crocs, enorm populair. Het zachte materiaal maakt een kussentje eigenlijk overbodig, en voelt bovendien minder kil aan dan de traditionele harde zitjes uit plastiek.

Kinderen passen tot 22 kilogram in een klassiek kinderzitje, meestal is dat tot zes jaar. Oudere kinderen kunnen nog tot 35 kilogram achterop in een groter zitje met rugleuning en voetsteuntjes. Om nog zwaardere kinderen te vervoeren, zal vooral de draagkracht van je bagagedrager – meestal is dat rond de 35 kilo – een limiterende factor zijn. Let er bij grotere kinderen ook op dat hun voeten goed afgeschermd zijn van de spaken. Dat kan door eventueel aanwezige afschermende plastiek borden, of je kan zelf improviseren met fietstassen waarin het kind zijn voeten kan plaatsen.

Meestal worden kinderen pas op de fiets vervoerd wanneer ze zelfstandig rechtop kunnen zitten, tussen de zes en negen maand, maar voor wie naast de schoolgaande peuter ook een baby op de fiets wenst te vervoeren, bestaan er houders om een autostoeltje, genre Maxi-Cosi, op de fiets te installeren. Goedgekeurd door het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid (BIVV). Een voorbeeldje is het ‘baby-mee’-concept van Steco. Baby’s mogen vanaf 4 maanden in de maxi-cosi op de fiets.

Trillingen voorkomen
Tijdens een fietsrit krijgt je kind in een zitje hardere schokken te verduren dan jij in het zadel. Dat komt omdat ja als fietser trillingen met benen, billen en armen kan opvangen, en ook ziet aankomen, terwijl een kinderzitje de oneffenheden van het parcours ongedempt doorgeeft aan het meeliftende kind. Die trillingen zijn zelden schadelijk, maar comfortabel is het niet. Als ouder kan je een aantal voorzorgsmaatregelen nemen om de trillingen in de kinderstoel te verminderen.

* Laat je banden wat af
Stevig gepompte banden helpen je om sneller te fietsen, maar dempen ook veel minder trillingen afkomstig van een rommelig fietspad. Door je banden wat zachter te zetten, wordt de trillingsenergie meer door de banden geabsorbeerd – en dus niet door je kind achterop.

* Leg een kussen in het zitje

* Plan je route: welke weg naar mijn bestemming bevat de minste putten en bulten? Ga in het slechtste geval heel traag, of met de fiets aan de hand, over de slechtste stukken.

* Nogmaals: eis geasfalteerde (geen tegels, die veroorzaken trillingen) en goed onderhouden fietspaden van je gemeente. Dat comfort is nog meer voor een meeliftend kind dan voor jezelf van groot belang

Fietskarren

In een fietskar zitten kinderen comfortabel, warm en droog. Het geheel fietst stabieler ten opzichte van stadsfiets met fietsstoel, omdat het gewicht van de kinderen lager zit. Bovendien kan je er de (boeken)tas en nog een aantal andere spullen in kwijt. Heel wat fietskarren kan je uitbouwen met een systeem om babyzitjes genre maxi-cosi in te bevestigen. En er zijn andere opties zoals een babyhangmat of een babyschaal.

Heb zeker aandacht voor een rustige fietsstijl, al dan niet aanwezige vering in de kar en de staat van het parcours. Heel wat fietskarren kan je trouwens afkoppelen eens de kinderen zijn afgezet en je fiets verder gebruiken. Indien nodig kan je de fietskar meestal gemakkelijk ombouwen tot een buggy.

Een nadeel kan zijn dat in een drukke, smalle straten de fietskar te breed is om tussen rijen geparkeerde en rijdende wagens te rijden.

Op gebied van veiligheid wordt er wel eens smalend gedaan over de fietskar, maar een goede fietskar kan niet kantelen als mama of papa valt met de fiets. Verder zitten de kindjes met een degelijk gordelsysteem vastgeklikt middenin een buizenframe die bij een impact de eerste schade zal opvangen. Dat automobilisten de fietskar niet verwachten of niet goed kunnen zien omdat ze te laag rijdt, kan ook geen argument zijn. Een wagen die zo dicht bij fietsers rijdt dat hij een fietskar niet meer kan zien, neemt sowieso te grote risico’s.

Aanhangfietsjes

Er zijn systemen waarbij je een kinderfiets aan je eigen fiets kan koppelen: een éénwielige aanhangfiets, maar interessanter is het systeem waarbij je de tweewielige kinderfiets met een koppelingmechanisme aan je eigen fiets kunt monteren. Het voorwiel en stuur wordt hiervoor van de grond getild en geïmmobiliseerd. Zo kan je op rustige fietspaden, in de verkeersvrije schoolstraat etc. het systeem demonteren en je kind zelf laten fietsen.

Bakfietsen

Bakfietsen zijn niet meer weg te denken uit het stadscentrum. Ook hier zijn er geuren en kleuren, maten en gewichten. Kies vooral voor een fiets waarmee je gemakkelijk fietst. Een testrit is absoluut een must. Tweewielers, driewielers al dan niet elektrisch trapondersteund of voorzien van (uitklapbare) zitjes en veiligheidsgordels voor de meeliftende kinderen, elk model heeft wel zijn voor- en nadelen. Professioneel advies bij de aanschaf is onontbeerlijk, al kan een goed gesprek met ervaringsdeskundigen – andere ouders – je ongetwijfeld ook vooruit helpen.

Kies vooral een bakfiets die bij je rijstijl past. De “traditionele” bakfietsen met drie wielen rijden stabieler (en voelen daardoor veiliger), maar ook trager dan de bakfietsen op twee wielen. Ook het (kort) draaien gaat minder vlot op drie wielen.

Ervaren fietsouders kunnen daarom best wel een tweewielige bakfiets zoals de Long John of Bullit cargobike overwegen. Die laatste is omwille van zijn snelheid enorm populair bij fietskoeriers en eenmanszaken op twee wielen zoals fietsende fietsenmakers of een elektricien uit Kortrijk.

Wie niet ontmoedigd wil worden door zware lasten, bruggen of tegenwind, kan kiezen voor het stevige duwtje in de rug van de bakfietsen met elektrische trapondersteuning. En voor die hevige regenbui die de pret komt verstoren, bestaan er zeer degelijke afdekhoes die de bak waterdicht afsluit. Helaas zijn de betere bakfietsen wel wat aan de prijzige kant (de goedkoopste Bullit kost 1800 euro), maar dat is nog altijd een fortuintje minder dan een (tweede) wagen.

Aparte combinaties

Er bestaan hoe langer, hoe meer fietsmodellen of -combinaties die misschien nooit voor het grote publiek zullen doorbreken, maar daarom niet minder het overwegen kunnen waard zijn.

Wie nog meer informatie wenst, kan hier gratis een uitgebreide brochure van Mobiel21 downloaden.

En tips via de Britse krant The Guardian:

Tot slot

Voor ouders die nog twijfelen: Voor een kind is er niets heerlijker dan een ritje op de fiets. Het ultieme bewijs wordt in dit filmpje geleverd door WEvilghemFixed.

Cargobike Joy from CinematiQ on Vimeo.