Leren fietsen zonder vallen

Leren fietsen is één van de mooiste mijlpalen in een mensenleven. Tegelijk is het voor heel wat kinderen enorm beangstigend. Met deze tips verhoog je de kans op succes.

• Wacht tot je kind er klaar voor is

Kinderen zijn enorm gemotiveerd om te leren stappen en rennen, maar zelden zijn ze dat ook om te leren fietsen. Als ouder sta je dus voor een hele uitdaging: je kan je kind wel stimuleren om te leren fietsen, maar forceren heeft geen enkele zin en werkt zelfs contraproductief. Probeer aan te voelen wanneer je kind klaar is om in het zadel te kruipen. Voor de meeste kinderen is dat tussen 3,5 en 4,5 jaar oud.

• Kennismaken met het fietsgevoel

Lang voor je kind leert fietsen, kan het al leren omgaan met het ‘fietsgevoel’. Op een step bijvoorbeeld. Het balanceren is vergelijkbaar met fietsen, maar in nood zijn de voeten dicht bij de grond. Ook oefenen met een loopfietsje (zonder trappers dus) zal het leren fietsen op een later moment vergemakkelijken. Je kind leert evenwicht zoeken op twee wielen, zonder dat hij of zij rekening moet houden met pedalen of remmen.

• Kies de juiste fiets

Uiteraard leert je kind best fietsen op een fiets waarop hij of zij past. Koop een eerste fiets nooit ‘op de groei’, want dan is hij waarschijnlijk veel te groot om vlot te leren fietsen. Het is verleidelijk om het zadel heel laag te zetten, maar dat bemoeilijkt het trappen, sturen en evenwicht bewaren. Zet het zadel daarom zo hoog dat je kind met de bal van zijn of haar voeten aan de grond kan, maar niet met het platte van zijn voeten.

• Sla de steunwieltjes over

Steunwieltjes houden de fiets in een rechtopstaande positie, waardoor je kind niet leert om te balanceren. Als fietsen zonder steunwieltjes echt niet lijkt te lukken, stap je beter terug over naar de loopfiets dan naar steunwieltjes.

• Kies een motiverende omgeving

Het is verleidelijk om te kiezen voor een zachte ondergrond zoals gras, omwille van de zachtere landing bij een val, maar zo’n ondergrond bemoeilijkt het leren fietsen. Het is harder trappen, de wielen bollen minder vlot en vaak is zo’n ondergrond ook oneffen. Leer je kind daarom fietsen op een hard en vlak oppervlak, zoals asfalt. Kies een veilige omgeving met weinig verkeer en weinig obstakels. De aanwezigheid van kinderen die al kunnen fietsen kan ook motiverend werken.

• Motiveer als een coach (en heb vertrouwen)

Het is als ouder heel moeilijk om een ‘Niet zo snel!’ te onderdrukken. Toch is het beter om ‘sneller’ te roepen. Je kind vragen om trager te fietsen werkt het leerproces tegen en verhoogt de kans op een pijnlijke val. Het is ook verleidelijk om het fietsje van je kind vast te houden aan het zadel of het stuur, maar ook dat helpt je kind eigenlijk niet. Jij zorgt dan namelijk voor evenwicht, waardoor je kind niet leert om dat evenwicht zelf te zoeken. Je kunt beter achter de fiets gaan staan en het achterwiel tussen je voeten en kuiten klemmen, of je kind onder de oksels te ondersteunen. Zo moet je kind grotendeels zelf zijn of haar evenwicht zoeken.

• Tijd om los te laten 

Je zal merken dat je kind geleidelijk vertrouwen opbouwt. Dan is het tijd om los te laten. Blijf wel in de buurt om een val op te vangen. Je kan je kind zachtjes blijven vasthouden onder de schouders, of achter de fiets aanrennen en je klaar houden om eventueel de romp te grijpen. Meestal kom je na een half uur oefenen in dit stadium.

• Leren starten…

Totnogtoe hielp je mee om je kind een startsnelheid te geven. Als dat vlot gaat, kan je overgaan naar het zelfstandig leren starten. Zet de pedaal van hun voorkeursvoet op twee uur. Moedig je kind nu aan om hard op de trapper te duwen, en met de andere voet hard af te zetten op de grond. Zelfstandig leren starten is niet eenvoudig: heb geduld!

• … en stoppen!

Hoera. Je kind kan fietsen. En daar gaat het. En gaat het. En gaat het. En valt het. Veilig leren stoppen is misschien wel moeilijker dan leren fietsen. In het begin zal je kind vaak vergeten om zijn of haar voeten neer te zetten om te stoppen. Wees dus klaar om ze op te vangen. En motiveer hen om hun voet van de pedalen op de grond te zetten om te stoppen. Leer je kind ook omgaan met de remmen. Dat kan zelfs door te stappen met de fiets en af en toe te remmen.

• Pijn vermijden

Een helm is essentieel. Maar ook handschoenen, een lange broek of kniebeschermers kunnen pijn vermijden.

• Geniet ervan!

Je kind leren fietsen is een heerlijke ouder-kind-ervaring. Forceer je kind niet, en motiveer en feliciteer het. En vergeet ook niet om zelf te genieten van deze nieuwe mijlpaal voor je kind.