Dat de wagen laten voor de fiets geld opbrengt is een open deur. Maar heb je het ooit al eens voor jezelf becijferd? Ik waag hieronder een poging, een weldoordachte schatting, van de financiële winst die ik maak door de wagen voor korte verplaatsingen niet te gebruiken. Eindsaldo: 3208 euro in het handje!
Ik ga voor mijn berekening enkel uit van korte verplaatsingen, in mijn geval tot maximum 15 kilometer, omdat teveel automobilisten zullen zeggen dat een wagen voor een langere afstand gewoon niet te vervangen is – en dat die kosten dus deel uitmaken van het leven.
Voor de werkdagen is het jaarlijks aantal kilometer makkelijk te berekenen. Er zijn ongeveer 225 werkdagen in een jaar (verlofdagen niet meegerekend), en ik woon 10 kilometer van het werk. Dat betekent 4500 pendelkilometer per jaar. Voor privé verplaatsingen tel ik daar nog eens 2000 kilometer bij, in totaal dus 6500 kilometer per jaar. Die privékilometers zijn een schatting op basis van twee maanden waarin ik met de racefiets – met kilometriek – rondfietste. In die periode kwam ik aan een gemiddelde van 125 kilometer per week, dus 6500 kilometer per jaar.
Kosten
Auto
Er is een leuke online fietscalculator waarmee je kan bereken wat je per gefietste kilometer bespaart. Naast uitgespaarde brandstofkosten krijg je trouwens ook het aantal verbrande calorieën – uitgedrukt in taartjes – en de uitgespaarde uitstoot – fijn stof, koolstofdioxide en stikstofdioxide – te zien. (ter info: er is ook een vergelijkbare fietscalculator voor bedrijven)
Hier is echter enkel de kostprijs van brandstof meegerekend. Hoeveel een wagen per kilometer kost hangt uiteraard ook af van het type wagen, de aanschafprijs, het onderhoud, de verkeersbelasting, verzekering, het type brandstof en het verbruik. Dergelijke kosten lopen even hoog op als ze verschillen van autogebruiker tot autogebruiker. Daarom ga ik voor het gemak uit van de kilometervergoeding die werkgevers aan hun personeel kunnen uitbetalen voor extra werkverplaatsingen: 0,3456 euro per kilometer.
Omgerekend naar mijn jaarlijkse afstand is dat 2246 euro per jaar.
Parkeren
Dat is de kostprijs van het rijden, er is ook nog de kostprijs van het stilstaan: de parkeertickets. Nu zou ik als automobilist altijd op zoek gaan naar de gratis randparkings, om van daaruit te voet of met het openbaar vervoer naar de binnenstad te trekken. Maar gezien het hoge aantal vrije plaatsen op dergelijke parkings ben ik daar vermoedelijk vrij alleen in, en bovendien heb je die gratis mogelijkheid niet altijd.
Stel nu dat ik (berekeningen op basis van situatie in Antwerpen) voor privéverplaatsingen één keer per week in de groene zone – nog niet de duurste zone – parkeer. In het beste geval lukt dat met een dagticket van 3,5 euro, in andere straten kost het 1 euro per uur. Maar laat ik dus uitgaan van dat ene parkeerticket van 3,5 euro per week. Dat is 182 euro per jaar.
Voor mijn werkverplaatsingen zou er niets anders opzitten dan elke weekdag betalen. Buiten, of in een parkeergarage die mijn werkgever huurt. Mijn werk is gelegen aan Spoor Noord, waar een tarief geldt van 1 euro per uur, of acht euro per werkdag en 1760 euro per jaar (uitgaande van 220 werkdagen). Mijn werkgever zou deze parkeerkosten op zich nemen, dus eigenlijk doe ik door de fiets te gebruiken vooral mijn baas een cadeautje. Gelukkig krijg ik daarvoor iets terug, in de vorm van een fietsvergoeding (zie lager).
Fiets
Ook fietsen is niet gratis. En nog meer dan voor het wagengebruik is de exacte kostprijs per kilometer een zeer persoonlijke berekening. Daarom is wat hieronder volgt enkel op mij van toepassing, maar doe de berekening gerust eens over voor jouw eigen situatie. Ik ben geen boekhouder, maar ik hoop dat je onderstaande berekening eerlijk vindt. Opmerkingen zijn welkom.
* Aankoopprijs fiets = 350 euro (afschrijven op 3 jaar)
* Fietsenmaker = 30 euro (in 2012)
* Materiaalkoffer (sleutels, pomp, slot…) = 70 euro (afschrijven op 5 jaar)
* Regenbroek en regenjas = 150 euro (afschrijven op 3 jaar)
= in totaal ongeveer 210 euro voor de jaren 2012, 2013 en 2014. Of 0,0323 euro per kilometer.
In de daarna volgende jaren daalt dat bedrag – als mijn fiets niet gestolen wordt – met 116 euro (350/3), en over vijf jaar mag ik ook nog eens de jaarlijkse 14 euro voor mijn herstelmateriaal schrappen. Ik ga er van uit dat de andere kosten (fietsenmaker en regenkledij) ongeveer gelijk blijven. Wel nog goed om weten: de fietsenmaker en het sleutelmateriaal heb ik betaald met ecocheques.
Opbrengsten
Auto
Aangezien het enkel om mijn dicht-bij-huis-verplaatsingen gaat, zie ik niet meteen financiële winst in het gebruik van een auto. Er is zelden tijdwinst – time is money – en het feit dat ik in de wagen naar de radio zou kunnen luisteren – knowledge is money – overtuigt mij niet. Dus: zero comma zero zero zero zero euro’s.
Fiets
Tijdens werkdagen – zeker in de spits – verwed ik er mijn vélo op dat ik me sneller verplaats dan met de auto. Maar ik ben onvoldoende expert om al die tijdwinsten per jaar te vertalen naar euro’s. Laten we het dus qua winst maar houden bij het genot van op tijd op afspraken of thuis te komen.
Nog zo’n moeilijk in financiële winst om te zetten factor is de gezondheidswinst die ik realiseer. Volgens een berekening van TNO zitten fietsers gemiddeld 1,4 dag per jaar minder ziek thuis. Die winst is dus opnieuw vooral van belang voor mijn baas, maar door minder ziek te zijn – ik ben in 2012 trouwens geen dag ziek geweest – spaar ik mij dokterskosten uit. Zeker op langere termijn, door de duurdere kwalen genre overgewicht, hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk enzovoort, uit het wiel te fietsen. In conditie zijn verhoogt bovendien mijn vitaliteit en daarmee ook productiviteit op het werk, thuis en daarbuiten.
Fietsvergoeding
Tijd voor handje contantje. Met fietsen naar het werk kan je ook behoorlijk wat geld verdienen, zeker als je werk op een behoorlijke afstand van thuis ligt. Begin dit jaar wist ik mijn werkgever van het nut van een fietsvergoeding te overtuigen. Zo’n fietsvergoeding is (in de privé-sector) tot op heden immers een gunst – geen verplichting – van de werkgever aan de werknemer.
Ik zou zeggen, durf het te vragen. De wind zit goed. Een fietsvergoeding kost een werkgever minder dan opslag: tot 22 eurocent per afgelegde kilometer wordt de fietsvergoeding vrijgesteld van sociale zekerheidsbijdragen en bedrijfsvoorheffing, en nogal wat bedrijven zijn op zoek naar initiatieven waarmee ze hun imago kunnen vergroenen.
Begin dit jaar kon ook ik mijn werkgever overtuigen, wat wil zeggen dat er nu elk jaar 990 euro (225 werkdagen x 20 kilometer x 0,22 euro) extra op mijn loonbrief staat. Meer informatie over de fietsvergoeding vind je op de website van de Fietsersbond.
Fiscale aftrek
Je zou de kosten (de fiets zelf, maar ook uitrusting en onderhoudskosten) die je maakt door naar het werk te fietsen ook in de belastingsaangifte kunnen invullen als beroepskosten, maar om ‘winst’ te maken ten opzichte van het forfaitaire bedrag – dat de fiscus automatisch toekent als je niets aangeeft – moet je al heel wat kilometer afmalen (meer dan 80 kilometer per dag), een heel dure fiets aanschaffen, of ook nog heel wat andere beroepskosten (zoals een thuiskantoor) hebben. Hier valt dus maar voor weinig fietsers iets extra te rapen.
De afrekening
Het was je vast al opgevallen dat de rekening positief zal uitvallen voor de fiets, en negatief voor de wagen. Hier zijn de eindcijfers:
De jaarlijkse kosten van de auto voor korte verplaatsingen naar het werk en de stad bedragen 2428 euro (2246 gebruik + 182 euro parkeren). Elke gereden kilometer zou me 37 eurocent kosten. Voor het gemak heb ik de kosten die mijn werkgever zou maken voor mijn parkeerplaats niet meegeteld.
De jaarlijkse winst die ik met de fiets maak, bedraagt 780 euro (210 euro kosten, 990 euro inkomsten door kilometervergoeding), of 12 eurocent per kilometer.
Het gebruik van de fiets en niet de wagen levert mij in totaal 3208 euro op. Een veertiende en vijftiende maand. Bedankt fiets!
Update: ik krijg hieronder terecht de opmerking dat onderhoudskosten hoger kunnen oplopen dan de 30 euro per jaar die ik zelf in rekening heb gebracht. Het is mogelijk dat ik in 2012 (nieuwe cranck, en één nieuwe binnenband) geluk heb gehad, en dat onderhoudskosten normaal hoger liggen. Maar, zelfs als ik de onderhoudskosten maal tien doe (300 euro per jaar) voel ik dat nog niet in het eindresultaat (3208 euro min 300 euro). Ik ben bijvoorbeeld ook van plan om een extra fiets te kopen, een pronkstuk, van 500 euro. Zelfs dat is eigenlijk geen uitgave, omdat het geen auto is.